|
رویکرد انسانی در جابه‌جایی سکونتگاه‌ها در برنامه‌های آبادانی
|
| فرخ مشیری* |
|
|
|
چکیده: (12955 مشاهده) |
| هر ساله میلیون ها نفر از مردم جهان، در پی اجرای پاره ای از پروژه های عمرانی، به اجبار از محل زندگی خود رانده شده، و در حاشیۀ شهرها، در شرایط دشوارتری نسبت به قبل از جا به جایی، استقرار می یابند. مقالۀ حاضر در جستجوی پاسخی است برای این سؤال که چگونه می توان در شرایط عادلانه، برای جا به جایی غیر اختیاری برنامه‌ریزی نمود و آن را تحقق بخشید. مایکل ام سرِنیا در مدل خطر و بازسازی خود، سؤال های پایه ای در مورد جا به جایی را چگونه فقیر شدن رانده شدگان و چگونگی جلوگیری از آن، می داند. به گفتۀ او، هشت خطر، فرایند فقیر شدن را ایجاد می‌کند. اما با برنامه ریزی می توان این فرایند را وارونه کرده و شرایط عادلانه ای در تبدیل جا به جایی به تجدید اسکان، فراهم نمود. دیدگاه فقیر شدن در طرح مکان یابی برای تجدید اسکان در حوزۀ سد کارون 3 به‌کار گرفته شد که به دو پیش برنامۀ تجدید اسکان و تجدید اشتغال انجامید اما این طرح، تحقق نیافت. در بررسی شرایط تحقق پذیری اینگونه برنامه ها در تجارب جهانی مشخص گردید که ابتدا مردم شناسان و جامعه شناسان اثرات فقیر شدن را مستند نمودند. سپس، بر پایۀ دیدگاه سرنیا، مدل جا به جایی غیر ارادی و تجدید اسکان بیان گردید و گام بعدی، به منظور عملیاتی کردن این مدل، عبارت بود از تربیت همراه با آموزش عالی و کارآموزی نیروهای ماهر مشارکت جویان محلی، با همکاری انستیتوی توسعۀ اقتصادی بانک جهانی، در کشورهای علاقمند به حل مشکل جابه‌جایی. ضرورت بعدی، تلاش اصولی در تدوین سیاست ها و دستورالعمل ها و قوانین مرتبط با جا به جایی است، که توسط دولت ها و یا برخی از فعالان اجتماعی پیشنهاد و اقدام می شود. نتیجۀ نهایی اینکه مدیریت جا به جایی، اراده و تلاش همۀ جانبۀ ملی را می‌طلبد و نمی‌توان با سلایق و توان های محلی از عهدۀ این مهم برآمد ضمن آنکه باید توجه داشت متولیان تخصصی و بخشی طرح‌های توسعه نمی‌توانند مدیریت جا به جایی را به عهده گیرند. لذا می‌بایستی یک سازمان متولی با نفوذ و اختیارات فرا بخشی در سطح ملی با برخورداری از ویژگی‌های خاص ایجاد و مسؤلیت تدوین برنامه، در یک فرایند علمی و اصولی، به برنامه‌ریزان فضایی واگذار گردد. |
|
| واژه‌های کلیدی: برنامه‌ریزی، مشارکت مردمی، مکان‌یابی، جابه‌جایی، تجدید اسکان، استقرار جدید |
|
|
متن کامل [PDF 583 kb]
(33 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
سکونتگاههای شهری و روستایی
دریافت: 1390/11/8 | پذیرش: 1393/4/17 | انتشار: 1393/4/17
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
